Van vijf naar één
Cambium College is een gevestigde naam in de regio. Maar voor wie nog langer terug gaat in de tijd, kan zich de vijf voorgangers nog herinneren. Vijf verschillende onderwijsinstellingen die in 1994 hun krachten hebben gebundeld tot één scholengroep met twee locaties. Het doel: goed onderwijs geven aan de jonge generatie en jongeren voorbereiden op hun toekomst. Vanuit die opvatting groeide en ontstond een geoliede onderwijsinstelling waar we enorm trots op zijn. En vanuit die gedachte zetten ruim 200 professionals zich dagelijks in om de meest uiteenlopende talenten van onze leerlingen zo goed mogelijk tot hun recht te laten komen.
Hieronder een korte terugblik op het ontstaan van de fusiepartners die samen Cambium College vormen.
Iedereen was het roerend eens over de taakopvatting: goed onderwijs geven aan de jonge generatie en jongeren voorbereiden op hun toekomst. Vanuit die opvatting groeide en ontstond een geoliede onderwijsinstelling waar we enorm trots op zijn.
De Rijks HBS
De afzonderlijke scholen binnen deze fusie hebben een rijke geschiedenis. Van oudsher was er in Zaltbommel een Latijnsche School die voorzag in onderwijs voor leerlingen die academisch onderwijs wilden volgen. Een van die leerlingen was de later beroemde wis- en natuurkundige naar wie de school tenslotte werd vernoemd: Christophorus Buys Ballot. De Latijnsche School werd later omgezet in een gymnasium dat voorzag in de behoefte aan meer uitgebreid lager onderwijs. De schoolcommissie verzocht de gemeenteraad om verbetering van het lager onderwijs en vond het wenselijk om zich te richten tot de regering met het verzoek om een Rijks Hoogere Burgerschool op te richten.
Op 19 november 1864 meldde de minister niet ongenegen te zijn de Koning een voorstel tot oprichting van de school te doen. Helaas werden de lokalen van het gymnasium afgekeurd waardoor er een nieuw gebouw moest komen. De nieuwe locatie kwam aan het begin van de Steenweg en op 9 september 1867 werd de school geopend. De school is begonnen met 14 leerlingen. Op 12 december 1900 besloot de Tweede kamer dat de school zou worden omgezet tot een Gemeentelijke Hogere Burgerschool. Op 31 augustus 1901 werd de school door de gemeente overgenomen. De cursusduur werd ook uitgebreid van 3 naar 5 jaar. Dat schooljaar werd er gestart met 46 leerlingen waardoor extra lokalen en dus een verbouwing noodzakelijk waren. In 1903 vond het eerste eindexamen plaats. In 1916 nam het Rijk de school weer over. Het gebouw werd steeds slechter en er volgt een lange periode van klachten over de staat waarin het verkeerde. In 1931 kwam er een plan voor nieuwbouw. Op 10 januari 1934 werd het nieuwe gebouw aan de Van Heemstraweg West geopend. De oude school aan de Steenweg werd in 1938 gesloopt. Op 15 augustus 1977 krijgt de Rijksscholengemeenschap de naam “Buys Ballot”.
Technische school
In april 1914 ontstond de stichting ‘Vereeniging Ambachtsschool voor Zaltbommel en Omstreken’. Het bestuur bestond uit vijf Bommelerwaardse notabelen. Zij zagen de noodzaak in om het sterk geïsoleerde gebied sociaal en economisch vooruit te helpen.
Drie jaar later kon het bestuur echt aan het werk. Toen namelijk werd voor 12.500 gulden de voormalige metaalwaren fabriek G. Daniëls en Co met het bijbehorend terrein aan de Maarten van Rossumsingel aangekocht. Nadat het pand door aannemer Gebroeders Metz tot school was omgetoverd, kon op 9 december 1918 de school gaan draaien. Er waren tien leerlingen. Dat aantal groeide binnen een maand tot twaalf, waarvan er negen een opleiding tot timmerman en drie tot smid volgden. Voor de lessen beschikte men over enkele tekentafels, evenals werkbanken, een klein beetje materiaal en wat handgereedschap. Eigenlijk was de voormalige fabriek, ondanks de verbouwing, ten enenmale ongeschikt voor vakonderwijs. Zo was bijvoorbeeld de smederij te klein en was de ventilatie zo slecht dat deze vaak vol rook stond en er bij herhaling kolendamp in werd geconstateerd.
De eerste periode van de school kenmerkte zich door een groot geldtekort.
Eén van de gevolgen daarvan was tot circa 1950 onvoldoende machines, gereedschappen en andere leermiddelen voorhanden waren. Gelukkig kon er in 1951 een nieuw schoolgebouw in gebruik worden genomen. Dat stond aan de Van Oldenbarneveltstraat, vroeger het Ezelspad genoemd. Geleidelijk aan werden er meer nieuwe vakken ingevoerd. Deze waren vooral een gevolg van het inzicht dat in een dynamische maatschappij niet meer kan worden volstaan met een simpele vakgerichte beroepsopleiding. In 1956 kwam de mogelijkheid voor gediplomeerden tot stand om zich part-time bij te scholen. Als gevolg van het sterk groeiend aantal leerlingen was dit nieuwe gebouw ook alweer snel te klein. Na veel gedoe kon in 1962 van de gemeente een bouwterrein ter grootte van ruim anderhalve hectare aan de Van Heemstraweg-West worden gekocht. Het duurde vervolgens nog vier jaar voordat het schoolgebouw aanbesteed werd.
De nieuwe technische school, werd op 25 juni 1968 officieel geopend. In de volgende jaren volgden de onderwijsontwikkelingen zich in een razendsnel tempo op. Zo had een fusie met de Chr. Agrarische School plaats waarna in augustus 1986 de Scholengemeenschap De Waard voor technisch en agrarisch onderwijs startte. In augustus 1994 ging De Waard op in scholengemeenschap Cambium. Om de lessen optimaal te kunnen verzorgen beschikt Cambium sinds 2011 over een modern geoutilleerd schoolgebouw waarin het zowel voor de leerlingen als de docenten een goed toeven is.
Christelijke mavo
In de jaren ’50 van de vorige eeuw wordt vanuit Zaltbommel en de omliggende gemeenten door velen gevraagd om een christelijke ULO (Uitgebreid Lager Onderwijs) op te richten. De vraag komt van basisscholen (toen nog ‘lagere scholen’), van ouders en wordt bevestigd door de Onderwijsinspectie. In 1957 start de Christelijke ULO met 43 leerlingen en met dhr. C. van Tuyl als directeur, in een gebouwtje in de binnenstad. Door een snelle groei verhuist de school al na 1 jaar naar het voormalig klooster in de Nieuwstraat (nu bekend als de “oude bibliotheek”), dat al snel ook weer te klein blijkt. De christelijke identiteit van de school zit in het uitgangspunt, de beleving van het waarom van onderwijs, de sfeer, de houding van ouders, leerlingen en leerkrachten.
Feest is het in 1967, wanneer een fonkelnieuw schoolgebouw aan de Schoolstraat in gebruik wordt genomen met 9 lokalen (later uitgebreid tot 15). In die tijd verandert de naam ULO, door invoering van de Mammoetwet, in MAVO. De school bereikt eind jaren ’80 het grootste aantal leerlingen: 333. Vanaf 1990 worden “schaalvergroting” en “brede scholengemeenschap” de uitgangspunten voor de financiering van Voortgezet Onderwijs in Nederland. Ook door de plaatselijke politiek wordt bevorderd dat alle plaatselijke scholen worden verenigd onder één bestuur. Dat vindt plaats in 1994: oprichting van Scholengroep Cambium.
De Hoeven
Dinsdag 9 juni 1931, de eerste vergadering van het ‘dames-comité ter bevordering van het huishoud-onderwijs voor Zaltbommel en Omstreken. Zo startte in die tijd de eerste naai- en knipcursussen/ kookcursussen met hulp van de Geldersche Onderwijsmaatschappij voor Landbouw.
Pas in september 1941 startte de eerste 2-jarige Landbouw-Huishoudschool. Toegankelijk voor meisjes van 14 jaar en ouder, die 7 klassen lagere school doorlopen hadden. Er werd drie dagen per week les gegeven in koken, knippen, naaien, verstellen en huishoudelijk werk en een zeer beperkt aantal algemeen vormende vakken. Zo kon je hulp in de huishouding worden of kinderjuffrouw.
De school startte onder de naam ‘Nijverheidsschool voor meisjes’ met één klas ( 65 leerlingen ) op de locaties Nonnenstraat/Ruiterstraat 16 in het centrum van Zaltbommel. De leerlingen kwamen voornamelijk uit de land-en tuinbouwgezinnen van Zaltbommel en omgeving met als doel ‘beter een eigen huis te bestieren, waar orde en netheid hoog in het vaandel stonden’.
Op 3 april 1953 werd de eerste steen gelegd voor een nieuwe school: de Prinses Ireneschool aan de Oude Bosscheweg 2 te Zaltbommel. Het gebouw werd voorzien van ruime praktijklokalen, theorielokalen, een gymzaal, een aula, een schooltuin en natuurlijk een personeelskamer. In de beginjaren bleef het aantal leerlingen onder de 100 met zo’n 10 leerkrachten’
In de jaren ’60 en “70 nam het aantal leerlingen toe en groeide naar even boven de honderd. Op 1 augustus 1987 fuseerde de lhno Zaltbommel met de lhno Kerkdriel. Toen veranderde naam Prinses Irene-school in De Hoeven, een oude veldnaam van het gebied waarop de nieuwe school staat. In de jaren ‘ 80 en ‘90 nam het aantal leerlingen soms toe tot meer dan 200. Dat was ook het aantal leerlingen bij de fusie in 1994.